© geoastrolog (რამაზ გიგაური)
ასტროლოგი, რომელმაც ინგლისის დედოფალს პატიმრობა უწინასწარმეტყველა
ებრაელი პოეტი, ენათმეცნიერი, ნეოპლატონიკოსი, ფილოსოფოსი, ექიმი, კაბალისტი, მათემატიკოსი, ასტროლოგი და ასტრონომი აბრაამ ბენ მეირი ბენ ეზრა, იგივე აბენეზრა 1092 წელს ტოლედოში (ესპანეთი) დაიბადა.
მისი ცხოვრება ორ ნაწილად იყო გაყოფილი, ის 1140 წლამდე ესპანეთში ცხოვრობდა, ხოლო 1140 წლიდან სიკვდილამდე (1167 წლამდე) ის მეორე ებრაელ სწავლულთან იეჰუდა ხა-ლევთან ერთად ბევრს მოგზაურობდა იტალიაში, საფრანგეთში, ინგლისში, მაროკოში, ალჟირში, ტუნისში, ეგვიპტეში. თავიდანვე უნდა ითქვას, რომ მიუხედავად მისი ენციკლოპედიური და მრავლმხრივი განათლების, შეიძლება ითქვას, რომ მან ვერცერთის ბოლომდე რეალიზება ვერ შეძლო. არსებობს მისი ჩანაწერი, სადაც ის ხუმრობით ამბობს: "მესაფლავე რომ გამოვსულიყავი, ხალხი აღარ გარდაიცვლებოდა".
ბენ ეზრა ამტკიცებდა, რომ "ასტროლოგია ფიზიკური მეცნიერებებს საწყისია, ამიტომ, ნებისმიერი მეცნიერი ვალდებულია ზედაპირულად მაინც ერკვეოდეს ამ ღვთიურ მეცნიერებაში". მას უამრავი ნაშრომი აქვს დაწერილი და მათ შორის ორმოცზე მეტი ასტროლოგიაში (ის წერდა ივრითზე და ასევე არაბულადაც, რომელიც გავრცელებული იყო იმდროინდელ ესპანეთში). მისი ნაშრომები მის სიცოცხლეშივე უდიდეს ყურადღებას იქცევდნენ და ზოგიერთი მათგანი მის სიცოცხლეშივე რამოდენიმე ენაზე ითარგმნა (Tractatus de nativitatibus" და "Introductorium in iubdicia astroum" და ა. შ.). მას "ბრძენს", "უდიდეს", "მოაზროვნეს". ბენ ეზრამ ასტროლოგიაში შექმნა ე. წ. ასტროლოგიური სახლების სისტემა, რომელსაც შეცდომით რეგიომონტანას მიაწერენ. მას აქვს უამრავი კომენტარები დაწერილი ბიბლიაზე, თორაზე, კაბალისტურ და თუ სხვა უძველეს რელიგიურ ტრაქტატებზე. მან გადაამუშავა უამრავი ძველი ტრაქტატი იმდროინდელი ადამიანებისთვის უფრო გასაგები და მისაწვდომი გახადა.
1158 წელს ბენ ეზრა ლონდონს ესტუმრა, იმ დროს ინგლისის მეფეს ჰენრი II-ს საკმაოდ გართულებული მდგომარეობა ჰქონდა შოტლანდიასთან, ირლანდიასთან, საფრანგეთთან და თვით ეკლესიასთანაც კი. ის ცდილობდა ყველა მხარეს გავლენა და ძალაუფლება მოეპოვებინა. ბენ ეზრას დედოფალი ელეონარა შეხვდა, რომელიც იმ დროისთვის ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი და გავლენიანი ადამიანი იყო. ის პირველ ქორწინებაში საფრანგეთის მეფესთან ლუი VII-სთან იმყოფებოდა, ხოლო შემდგომ უკვე ინგლისის მეფის ჰენრი II-ს მეუღლე გახდა. დედოფალს აინტერესებდა, ვინ გახდებოდა ჰენრის შემდეგ ინგლისის მეფე, რადგან მას სურდა მეფედ მისი ერთ-ერთი შვილი გახდებოდა. ეზრამ დედოფალი დაამშვიდა და უთხრა, რომ ინგლისის შემდეგი მეფე სწორედ ჰენრისა და ელეონორას საერთო ვაჟი, რიჩარდი გახდებოდა (ეს მართლაც ასე მოხდა და ინგლისის შემდგომი მეფე რიჩარდი, მეტსახელად "ლომგული" გახდა), თუმცა ასტროლოგმა დედოფალს შემზარავი და არადამაჯერებლი ამბავი აუწყა... დედოფალს ხანგრძლივი პატიმრობა ემუქრებოდა და ის საკუთარი შვილების სიკვდილს მოესწრებოდა. დედოფალმა ეს უკანასკნელი წინასწარმეტყველება არ დაიჯერა, თუმცა 1173 წელს (მაშინ როდესაც ბენ ეზრა უკვე ექვსი წლის გარდაცვლილი იყო), დედოფალი ელეონორა, მისმა მეუღლემ შეთქმულების ბრალდებით დააპატიმრებინა და ციხეში გამოკეტა. დედოფალმა ციხეში თექვსმეტი წელი გაატარა და ჰენრი II-მ ის მხოლოდ 1989 წელს გაათავისუფლა, როდესაც კვდებოდა. ამ პერიოდისთვის უკვე გარდაცვლილიყო, ელეონორას ერთი ვაჟი, მეამბოხე ჰენრი (უმცროსი). ელეონორა მოესწრო კიდევ ორი ვაჟის, რიჩარდისა (ლომგულის) და ჯონის სიკვდილს. ასე აუხდა დედოფალს ასტროლოგის საბედისწერო წინასწარმეტყველება.
ბინ ეზრას ცხოვრებამ და შემოქმედებამ უდიდესი გავლენა მოახდინა შუასაუკუნეებისა და აღორძინების ხანის მეცნიერებზე (მათემატიკოსებზე, ასტრონომებზე, ასტროლოგებზე, კაბალისტებზე). იბნ ეზრა 1167 წლის 23 იანვარს გარდაიცვალა. მის საპატივცემულოდ მთვარის ერთ-ერთ კრატერს მისი სახელი, "აბენეზრა" უწოდეს.
ებრაელი პოეტი, ენათმეცნიერი, ნეოპლატონიკოსი, ფილოსოფოსი, ექიმი, კაბალისტი, მათემატიკოსი, ასტროლოგი და ასტრონომი აბრაამ ბენ მეირი ბენ ეზრა, იგივე აბენეზრა 1092 წელს ტოლედოში (ესპანეთი) დაიბადა.
მისი ცხოვრება ორ ნაწილად იყო გაყოფილი, ის 1140 წლამდე ესპანეთში ცხოვრობდა, ხოლო 1140 წლიდან სიკვდილამდე (1167 წლამდე) ის მეორე ებრაელ სწავლულთან იეჰუდა ხა-ლევთან ერთად ბევრს მოგზაურობდა იტალიაში, საფრანგეთში, ინგლისში, მაროკოში, ალჟირში, ტუნისში, ეგვიპტეში. თავიდანვე უნდა ითქვას, რომ მიუხედავად მისი ენციკლოპედიური და მრავლმხრივი განათლების, შეიძლება ითქვას, რომ მან ვერცერთის ბოლომდე რეალიზება ვერ შეძლო. არსებობს მისი ჩანაწერი, სადაც ის ხუმრობით ამბობს: "მესაფლავე რომ გამოვსულიყავი, ხალხი აღარ გარდაიცვლებოდა".
ბენ ეზრა ამტკიცებდა, რომ "ასტროლოგია ფიზიკური მეცნიერებებს საწყისია, ამიტომ, ნებისმიერი მეცნიერი ვალდებულია ზედაპირულად მაინც ერკვეოდეს ამ ღვთიურ მეცნიერებაში". მას უამრავი ნაშრომი აქვს დაწერილი და მათ შორის ორმოცზე მეტი ასტროლოგიაში (ის წერდა ივრითზე და ასევე არაბულადაც, რომელიც გავრცელებული იყო იმდროინდელ ესპანეთში). მისი ნაშრომები მის სიცოცხლეშივე უდიდეს ყურადღებას იქცევდნენ და ზოგიერთი მათგანი მის სიცოცხლეშივე რამოდენიმე ენაზე ითარგმნა (Tractatus de nativitatibus" და "Introductorium in iubdicia astroum" და ა. შ.). მას "ბრძენს", "უდიდეს", "მოაზროვნეს". ბენ ეზრამ ასტროლოგიაში შექმნა ე. წ. ასტროლოგიური სახლების სისტემა, რომელსაც შეცდომით რეგიომონტანას მიაწერენ. მას აქვს უამრავი კომენტარები დაწერილი ბიბლიაზე, თორაზე, კაბალისტურ და თუ სხვა უძველეს რელიგიურ ტრაქტატებზე. მან გადაამუშავა უამრავი ძველი ტრაქტატი იმდროინდელი ადამიანებისთვის უფრო გასაგები და მისაწვდომი გახადა.
1158 წელს ბენ ეზრა ლონდონს ესტუმრა, იმ დროს ინგლისის მეფეს ჰენრი II-ს საკმაოდ გართულებული მდგომარეობა ჰქონდა შოტლანდიასთან, ირლანდიასთან, საფრანგეთთან და თვით ეკლესიასთანაც კი. ის ცდილობდა ყველა მხარეს გავლენა და ძალაუფლება მოეპოვებინა. ბენ ეზრას დედოფალი ელეონარა შეხვდა, რომელიც იმ დროისთვის ევროპის ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი და გავლენიანი ადამიანი იყო. ის პირველ ქორწინებაში საფრანგეთის მეფესთან ლუი VII-სთან იმყოფებოდა, ხოლო შემდგომ უკვე ინგლისის მეფის ჰენრი II-ს მეუღლე გახდა. დედოფალს აინტერესებდა, ვინ გახდებოდა ჰენრის შემდეგ ინგლისის მეფე, რადგან მას სურდა მეფედ მისი ერთ-ერთი შვილი გახდებოდა. ეზრამ დედოფალი დაამშვიდა და უთხრა, რომ ინგლისის შემდეგი მეფე სწორედ ჰენრისა და ელეონორას საერთო ვაჟი, რიჩარდი გახდებოდა (ეს მართლაც ასე მოხდა და ინგლისის შემდგომი მეფე რიჩარდი, მეტსახელად "ლომგული" გახდა), თუმცა ასტროლოგმა დედოფალს შემზარავი და არადამაჯერებლი ამბავი აუწყა... დედოფალს ხანგრძლივი პატიმრობა ემუქრებოდა და ის საკუთარი შვილების სიკვდილს მოესწრებოდა. დედოფალმა ეს უკანასკნელი წინასწარმეტყველება არ დაიჯერა, თუმცა 1173 წელს (მაშინ როდესაც ბენ ეზრა უკვე ექვსი წლის გარდაცვლილი იყო), დედოფალი ელეონორა, მისმა მეუღლემ შეთქმულების ბრალდებით დააპატიმრებინა და ციხეში გამოკეტა. დედოფალმა ციხეში თექვსმეტი წელი გაატარა და ჰენრი II-მ ის მხოლოდ 1989 წელს გაათავისუფლა, როდესაც კვდებოდა. ამ პერიოდისთვის უკვე გარდაცვლილიყო, ელეონორას ერთი ვაჟი, მეამბოხე ჰენრი (უმცროსი). ელეონორა მოესწრო კიდევ ორი ვაჟის, რიჩარდისა (ლომგულის) და ჯონის სიკვდილს. ასე აუხდა დედოფალს ასტროლოგის საბედისწერო წინასწარმეტყველება.
ბინ ეზრას ცხოვრებამ და შემოქმედებამ უდიდესი გავლენა მოახდინა შუასაუკუნეებისა და აღორძინების ხანის მეცნიერებზე (მათემატიკოსებზე, ასტრონომებზე, ასტროლოგებზე, კაბალისტებზე). იბნ ეზრა 1167 წლის 23 იანვარს გარდაიცვალა. მის საპატივცემულოდ მთვარის ერთ-ერთ კრატერს მისი სახელი, "აბენეზრა" უწოდეს.
No comments:
Post a Comment